Bu çalışmada, performansa dayalı testlerle (Rorschach Inkblot Method, RIM; Exner, 2003) kişinin kendi beyanatına dayalı testler (Sixteen Personality Factor Questionnaire, 5th ed. [16PF]; Cattell, Cattell, & Cattell, 1993) arasında psikofizyolojik olarak bir fark olup olmadığı araştırılmıştır. Bunun sonucunda 16 PF testi ve RIM karşılaştırıldığında, RIM testinde daha fazla elektrodermal aktivite olduğu gözlenmiştir.
Testleri değerlendirmede uzman kişiler, farklı methodlar ve testler uygulayarak kişilikleri değerlendirmektedirler. Bu çalışmadaki psikofizyolojik değişiklikleri ölçmek için elektrodermal aktivite kullanılmıştır. RIM, yapısı belli olan testlere (structured instruments) örnektir ve 16PF ise yapısı belli olmayan testlere (nonstructured instruments) örnektir. Kişilerin, yapısı belli testlerde, daha az seviyede stres ve kaygıya sahip oldukları belirlenmiştir.
15 üniversite öğrencisinden oluşan katılımcıların yaş ortalaması 19,6’dır. Katılımcıların % 53.3 ü erkek, %46.7 si kadındır ve bu katılımcılar hayatlarında ilk defa EDA ve psikolojik testlere tabii tutulmuşlardır. Uygun ortamda katılımcıya gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra, psikofizyolojik olarak da uygun seviyeye geldikten sonra, parmak uçlarına EDA bağlanarak testlerin uygulanmasına geçilmiştir.
16PF Kişilik Envanteri, 1949 yılında Raymond Cattell tarafından geliştirilen bir envanterdir. Normal kişilik özelliklerinin geniş ve güvenilir bir ölçümünü veren 16PF Kişilik Envanteri, günlük hayatta gösterdiğimiz çeşitli davranışların tahminine ilişkin detaylı bilgiler sağlayan bir ölçüm aracıdır. 16PF Kişilik Envanterinin en çok kullanıldığı alanlar; işe alım, yönetim geliştirme, takım oluşturma ve geliştirme, kariyer gelişimi danışmanlığı, bireysel ve çift/aile danışmanlığı, değişik hedeflere yönelik danışmanlık süreçleri ve araştırma alanlarıdır. 16PF literatürde Big 5 olarak bilinen ve birçok kişilik envanterinin temelini oluşturan modelin öncüsüdür.16PF Kişilik Envanteri, 16 Temel Kişilik Özelliğini ve 5 Genel Kişilik Eğilimini ölçen bir araçtır.
Rorschach Testi, 10 adet mürekkep lekelerinden oluşmuş kart içermektedir. Her kart kendi içerisinde şekil, renk, hareket ve gölge içermektedir. 1, 4, 5, 6, 7 numaralı kartlar koyu renkli, siyah ve beyaz, 2 ve 3 numaralı kartlar siyah ve kırmızı renklerden oluşmaktadır. Buna karşılık 8, 9 ve 10 numaralı kartlar renklidir. Her kartın ortak özelliği, simetrik ve bir eksen etrafında oluşmasıdır.
Elektrodermal aktivite (EDA), ter bezleri ile komşu epidermal ve dermal tabakalardan kaynaklanan ve deri yüzeyinde özel bölgelere yerleştirilen elektrotlarla kayıtlanan elektriksel aktivite olarak tanımlanmaktadır.
Bu çalışmanın sonucunda; RIM testi yapılırken, çok daha fazla stres ve kaygı yaşandığı görülmektedir. Elde edilen bulgular bunu açıkça belli etmektedir. 16 PF Envanteri gibi yapısı belli olan testlerde, daha az seviyede kaygı yaşandığı görülmüştür. Fizyolojik olarak RIM testinde daha fazla tepki verilmiştir. RIM ve 16 PF Envanterinin yapılarının farklılığı, bu sonucun ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Momenian-Schneider, S.H., Brabender, V.M., & Nath, S.R. (2009) Psychophysiological Reactions to the Response Phase of the Rorschach and 16PF. Journal of Personality Assessment, 91(5), 494–496
İngilizce'den tercüme eden ve özetleyen: Merve Negiş
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder