Tasavvuftaki yedi ruh modeli at arabasına benzetilmektedir. Arabanın iskeleti madeni ruhumuzu, gövdesi bitkisel ruhumuzu, atların biri beyaz- biri siyah hayvansal ruhumuzu, kişisel ruhumuz sürücüyü, insani, gizli ve en gizli ruhumuz ise arabanın içinde oturan sahibini temsil eder. Arabanın ise düzenli çalışması için tüm bu ruhların sağlıklı, uyumlu olması gerekir ve kontrol bir ruhun elinde olmamalıdır. Eğer madeni ve bitkisel ruh kontrolü alırsa araba gitmez çünkü bu ruhun motivasyonu yoktur, hayvansal ruh kontrolü ele geçirire bu seferde kişi içgüdülerini dinleyerek hareket edecektir ve bu kısa süreli bir motivasyondur, aslında sürücünün her ne kadar karşısına bozuk ve ilerlemesi zor yollar çıkarsa da doğru yolu bulacak potansiyeli vardır. Kişisel ruhun zekâsı, sınırlı ve benmerkezcidir. İnsanın doğru yolu bulması için gizli ve en gizli ruha ihtiyacı vardır bu yüzden sürücünün arabanın asıl sahibinin olduğunu unutmaması ve oradan verilen talimatları izleyebilmesi gerekir yoksa ego hâkimiyeti ele geçirecektir. Tasavvuftaki zikir uygulamasının amacı da aslında bu en gizli olan ruhu ortaya çıkarabilmek ve orayla irtibatı kesmemektir.
Sufiler bizim asıl görevimizin herkesin sahip olduğu, içimizdeki en iyiyi dışarı çıkarmak ve bu potansiyeli bilinçli ve gelişmiş hale getirip körelmesine izin vermemektir derler. Ruhlarında böyle olduğunu, bitkisel ve hayvansal ruhumuz ihmal edilip, yok sayılırsa, hastalanır ve zayıflarız bu sebeple hangi gıdayı yememiz hangilerinden uzak durmamız gerektiğini bilmeliyiz derler. İnsani ruh ihmal edildiğinde ise insani yönlerin köreleceğini söylerler. Bütün bunları dengede tutmak için ise sadaka, hizmet, ibadet ve zikirlere önem verirler. Bizi en çok zorlayacak olan ama en önemli işimizin de batıni yani iç mücadelemizdir derler. Amaç bitkisel, hayvansal ya da kişisel ruhu yok etmek değil onlar aracılığıyla insani ve gizli ruhları görebilmek olduğunu ve toplum içinde yaşayabilmek içinse kişisel ruhumuza ihtiyaç vardır derler. İslam da uyuşturucu ve alkolün yasaklanmasının nedeni insani ve gizli ruhumuzu zayıflatıp hayvansal davranışlara yönlendirmesidir.
Batı psikolojinde kişisel kusurların üzerinde durularak, çocukluk dönemini inceleyerek kişilik sorunlarımızı temizlemek amaçlanır. Bu ömür boyu sürebilecek olan bir şeydir ve maneviyata gelinemez. Kişisel ve hayvansal ruhlar düzeyinde kalınır. Manevi sistemlerde ise tam tersi bir sorun olabilir bu da insanları saf manevi varlıklar olarak görüp onların hayvani mizaçları veya egoları yokmuş gibi davranılır. Şeyhler mükemmel ve hata yapmaz olarak görülür ama hiçbir insan mükemmel değildir ve herkes hata yapabilir. Şeyhlerde gizli ruhlarıyla olan temaslarını kaybetmemeye çalışır ve en yüksek mizaçlarına göre hareket etmek için gayret sarf ederler. Önemli olan da yapılan hatadan ve davranıştan sonra pişman olma ve onla mücadele etme yani batıni mücadelemizdir.
Sufiler ruhun farklılaşmasını kontrol etmek ve takibini yapmak için uyguladıkları ve bu kitabın yazarı olan Frager’in de önerdiği çalışmalar vardır. Bunlardan biri kendi kendinizi incelemedir bu değiştirmek istediğimiz huylar ve kişilik özelliklerimizin listesini yapıp onların hangi ruhun istekleri ne uygun olduğu üzerinde düşünmek ve her bir ruhun ihtiyacını nasıl gidereceğimizi bulmak, bunları tespit etmek ikinci olarak yazarın önerdiği şey rüya günlüğü tutmaktır. Çünkü rüyalar hangi ruhtan geldiğine göre anlam kazanır. Mesela insani ruhtan gelen rüyalar rüyadır. Freud un söz ettiği rüyalar bu türdendir. Arzuların tatminine yönelik rüyalardır. Bitkisel ve maden ruhtan gelen rüyalarsa daha çok bedensel duyarlılığın ürettiği rüyalardır. Gizli ve en gizli ruhun rüyalarının ise yoruma ihtiyacı yoktur bunlar benliğimizin en yüksek yönünü almaya giden yollardan birini açarlar.
Makaleyi Özetleyen: Fatma Yıldız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder