1955 yılında Kelly psikolojide ki en önemli makalesi olan “Kişisel Yapılar Psikolojisi”ni yayınladı. Bu makale psikolojideki yirmi yıllık bir çalışmanın ürünüydü. Ayrıca Kelly’nin klinik psikoloji de, eğitim, fizik, matematik, eğitim sosyolojisi gibi alanlarda ki deneyimlerini içeriyordu. Calr Roger ve Jerome Bruner’in yazdığı eleştiriler olumluydu. Hâlbuki birçok okuyucu teoride ki yanlış yorumlamaları ve yanlış anlamaları değerlendiremedi. Birçok modern psikoloji kitabında teori kişiliğe “bilişsel” bir yaklaşım olarak tanımlanıyor. Sonuç olarak, kişisel yapılar psikolojisi birçok değişik ve karışık şekilde tanımlandı. Örneğin, Kelly’nin derslerini takip eden Goldon Allport, onu “ duygusal” teori olarak tanımlarken Henry Murray “varoluşçu” olarak yaklaştı. Kelly ise “öğrenme teorisi, psikanalitik teori, tipik bir Amerikan teorisi, Marksist teori, hümanistik teori, mantıklı pozitivistik teori, Zen Budistik teori, Tomastik teori, davranışsal teori, pragmatist teori, yansıtmacı teori, hatta hiç teori değil” şeklinde kategorizelendiriyor.
Bu yorumlardan sonra Kelly’nin teorisinin Rorschach mürekkep lekeleri gibi işlem gördüğü açıktır, insanlar kendi teorilerinin ışığında neyi görmeyi umuyorlarsa onu bulabilirler. Bu yazıda Kelly’nin teorisindeki üç yanlış anlaşılma üzerinde durulacaktır. Kişisel yapılar psikolojisinin ne olmadığını anlamak için bu önemlidir.
1) Enerji Krizi: Kelly teorisinin dinamik olmadığını iddia etse de, onun teorisi psikanalitik teorinin farklı bir çeşidi olarak görülüyordu. Kelly’ye göre enerji kavramı psikolojiye uygun değildir.
Kelly teorisinin herhangi bir güçte, güdüde ve teşvikte baştan aşağı masum olduğunu garanti etmek için çok çaba gösterdi. “Motivaston” ve “psikodinamik” gibi kavramları kullanarak bir insanı üzdüğümüzde onu anlamak istemediğimizi açıklamaya çalıştı.
2) Arabuluculuk krizi: Kişisel yapılar psikolojisinde ikinci büyük yanlış anlama davranışçıdır. Birçok psikolog onların girişiminin bir sonucu olan “davranış ürünü” ile ilgilenir. Öğrenme teorisinde amaç danışanın davranışsal tepkisinin değişimini ortaya çıkarmaktır ve bu değişimin tepkileri çözüm için bir cevaptır. Kelly sadece buna yanıt olarak karşı dünyanın kapasitesinin yorumlanması için insan kapasitesini vurguluyor.
Kelly’ye göre insan davranışı kontrol edilmesi gereken bir problem olarak görülmez, daha çok soruşturmanın ana aracı olarak yorumlanır.
3) Duygusal Kriz: Üçüncü yanlış anlama “bilişsel” teori ile ilgilidir. Bu karışıklık doğada ki ayrımlar aslında bilişseldir şeklinde bir varsayımdan gelir. Kelly’nin teorisi sadece bilişsel yapılar olmadığını aynı zamanda hiçbir ekli sözel etikete bağlı olmayan yapılarda olduğunu gösterir. Bazı temel insan ayrımları- fizyolojik, bitkisel, duygusal, davranışsal vb. ayrımlar dâhil olmak üzere- değişik “bedensel” derecede yerini alır.
Makaleyi İngilizce'den tercüme eden ve özetleyen: Merve NAC
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder