Bu makalede ölüm konusunun farklı algılanmasının psikoloji üzerindeki etkisi ve sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkileri incelenmiştir. Bu da farklı ölüm algısına sahip olabileceği düşünülen farklı dinlere mensup bireyler örneklem alınarak gerçekleştirilmiştir.
Yalom’a göre ölümle ilgili bazı yorum ve düşünceler- inkar, yer değiştirme, regresyon, sosyal ve dini kralları kabullenme- hayatının herhangi bir safhasında ölüm kaygısıyla yüzleşen insanın, sembolik ölümsüzlük yollarını aramasıdır. Ölüm kaygısı, her insanda çeşitli nedenlerle görülen ve insanlarda farklı şekillerde tezahür eden, insanoğlunun yaşadığı kaçınılmaz bir olgudur. Farklı şekillerde tanımlansa da insanoğlunun kaçınılmaz bir gerçeği olan ölüm, Yahudilikte, İslam’da ve Hıristiyanlıkta mevcut tanımlar içerir. Farklı dine mensup insanların, birbirinden farklı olan dünyaya bakış açıları, ölüme verdikleri anlamda da farklılığını göstermektedir. Bununla beraber farklı dinlere mensup insanların, sahip oldukları dinin ölüme yükledikleri anlam, bu insanların ölüm üzerindeki tutum ve davranışlarını da etkilemektedir. Bu araştırmada farklı dine mensup insanlar araştırmaya katılanlarda ölümle ilgili farklı tutum ve davranışların gözlemlenebileceği düşünülmüştür.
Örneklem Diyarbakır, Mardin, Batman ve Şanlıurfa illerinden Süryani, Yezidi ve Müslüman halkı içeren bireylerden oluşturulmuştur. Her dinden 80’er birey araştırmaya dahil edilmiştir. Ölüm kaygısını ölçmek için kullanılan testin sonuçlarına ve istatistiki değerlendirmelerine göre, ölüm kaygısı farklı dine mensup olmakla anlamlı bir fark göstermiş. Bu araştırmanın sonucuna göre ölüm kaygısı en çok Yezidiler, ikinci olarak Müslümanlar, son olarak da Süryanilerde görülmüştür. Ruhsal belirti testlerine göre ise sonuçlar, alınan puanlara göre dinlere göre şöyle sıralanmaktadır: Müslümanlarda paranoid, Yezidilerde obsesyon, Süryanilerde kişiler arası duyarlılık. Demografik incelemelerde ise eğitim düzeyi yüksek olanların olmayanlara, bekar olanların evli olanlara göre daha az ölüm kaygısı yaşadıkları saptanmıştır. Farklı dinlerdeki ölüm kaygısı farklılığı, dinlerin ölümden sonraki hayat anlayışına bağlı olarak değişiklik göstermiş olabilir. Mesela Yezidilerde, dünyada iyi isen ruhunun bir çocuğa ya da ulu bir kişiye, kötüysen de eşek, köpek gibi hayvanlara geçeceği inancının olması, Müslümanlıkta ise dünyada yaptıklarının Tanrı tarafından affedilebileceği inancı bunda etkili olmuş olabilir.
Referans:
Erdoğdu, M. Y. & Özkan, M. (2007): Farklı Dini İnanışlardaki Bireylerin Ölüm Kaygıları ile Ruhsal Belirtiler ve Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, 171-179.
Makaleyi özetleyen: Merve Sarı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder