Murray'in en etkileyici yönlerinden biri ortaya koyduğu 20 manifest ihtiyaçlar listesidir. Bu şema ihtiyaçlar bakımından geniş çapta kişisel farklılıklar içeren iyi seçilmiş katalog kişilikler sayesinde birçok personolog için oldukça yararlıdır.
Çeşitli araştırmacılar özelliklerin ampirik taksonomisine temel oluşturmak için Tupes ve Christal ve Norman tarafından önerilen beş faktör modelini tavsiye etmişlerdir. Faktörler duygusal stabilite vs Nörotisizm, surgensi veya ekstraversiyon, kültür, uygunluk, güvenilirlik veya dürüstlük olarak tanımlanmıştır.
Teorik oryantasyon ve skala konstrüksiyonundaki farklılıklara rağmen NEO-PI ve PRF arasında güçlü ve açık ilişki vardır. Kişisel skalalar düzeyinde rasyonel uygunluk, ampirik korelasyonlarla onaylanmıştır. Yapısal düzeyde beş faktör modeli PRF tarafından hesaplanan ihtiyaç aralığını kapsayarak kişilik taksonomisi için geniş ölçüde temel oluşturmaktadır. Ancak Murray' in ihtiyaçlar listesinden 5 madde counteraction, fark, infavoidance, reddetme, ve seks PRF tarafından hesaplanmamıştır, bunların beş faktör modeliyle ampirik ilişkileri başka enstrumanlar kullanılarak değerlendirilmelidir.
İhtiyaçların envanteri veya kişilik özelliklerinden birinin kişisel farklılıklarla aynı kapsam ve aralıkta hesaplanması güdülerin duygulardan, tutumlardan veya stillerden ayrılabileceği anlamına gelmez. Kişinin yaşadığı kızgınlığın o kişinin agresyon ihyiacı veya diğer ihtiyaçlarına göre dışa vurulup vurulmaması buna örnek olarak verilebilir. Murray kişide belli durumda ortaya çıkan davranışı anlayabilmek için prepotens, subsidiasyon, füzyon terimlerini önermiştir.
Bu terimler ihtiyaçların dinamik yapısını tanımlamaktadır. Murray bunu kişinin durumuna ve durumun baskısına göre değişen ilişkiler olarak belirtmiştir.
Kişilik özelliklerinin tanımını yaparken dürtülerin dahil edilmesi Nörotisizmi anlamak için gereklidir. NEO-PI da Nörotisizm anksiyete, düşmanlık, depresyon ve utanç dürtüleri kontrol edememe strese karşı savunmasızlık tecrübelerine karşı dispozisyon ve olarak hesaplanır.
Motivasyon hesaplamaları iki aşamaya ayrılabilir. Birincisi spesifik ihtiyaçların ve aralarındaki ilişkilerin göz önüne alınması, PRF gibi enstrumanlar ile dürtülerin intropersonel veya interpersonel çatışmalara nasıl yol açtığının anlaşılması ikincisi beş faktör modeliyle sağlanan geniş bakış açısı. Örneğin bu aşamalar uygulandığında ortaya çıkan sonuca göre uzlaşımcı kişiler kibar, güvenilir, esnek, yumuşak kalpli ve açık sözlüdürler. En iyi durumda sosyal ilgiye, en kötü durumda diğerlerine göre hareket etme nörotik eğilimi gösterirler. Ayrıca heyecan aramaktan çekinirler ve prinsipalizasyon ve reversal savunma mekanizmalarını kullanmaya eğilimlidirler.
Makaleyi özetleyen: Elif Arpacı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder