Obsesif kompulsif bozukluk hayatın her alanını olumsuz yönde etkileyen bir bozukluktur. Son yıllarda yapılan araştırmalarda obsesif kompulsif belirtilerin bilişsel içeriklerine vurgu yapılmaktadır.
Disosiyasyon bilinç, bellek, kimlik ve çevre algısının bozulması olarak algılanmaktadır. Belirtilerin temelinde özellikle çocukluk döneminde yaşanan ruhsal travmaların etkisi büyüktür. Bu nedenle ruhsa travmalar sonucu ortaya çıkan bellek süreçlerinde ki değişimler ile ifade edilir.
Obsesif kompulsif belirtiler ve disosiyasyon arasındaki ilişkiyi gösteren çalışmaların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Obsesif kompulsif ve disosiyasyon da bilişsel özelliklerin önemli rol oynadığını gösteren araştırmalar olmasına rağmen disosiyasyon da bilişsel şemaların rolünü açıklayan çok az araştırma vardır.
Sınırlılık şeması, yakın ilişkiler ev yaşam olanaklarının sınırlı, sabit ve birbirine bağımlı olduğuna dair inanışların duygusal düzenlemedeki etkisi vurgulanmaktadır. Sınırlılık şemalarının depresyon, düşük benlik saygısı ve anksiyete düzeylerinde önemli ölçüde etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Ayni şekilde kişisel gelişim olanaklarıyla ilişkili olumsuz düşüncelerin obsesif kompulsif ve disosiyatif belirtilerde ki artış ile ilişkili olduğu iddia edilmektedir. Bu çalışmada obsesif kompulsif ve disosiyasyon belirtilerle sınırlılık şemaları arasında ki ilişkilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Araştırma Ankara Üniversitesi’nde lisans eğitimi alan 322 öğrenciye uygulanarak yapılmıştır.Araştırrmada Disosiyatif Yaşantılar Ölçeği (DYO), Padua Envanteri (PE), Clark-Beck Obsesif- Kompulsif Ölçeği (CBOKO), Sınırlılık Şemaları Ölçeği (SŞO), Beck Anksiyete Envanteri (BAE) ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullanılmıştır.
Bulgular belirtilerin şiddetinde yaş ve cinsiyetin önemli ölçüde bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Erkeklerin kompulsif davranışlarının bayanlardan daha fazla olması dikkat çekmektedir. Temizlik obsesyonları ise kadınlar daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca disosiyasyon ve obsesif kompulsif belirtilerdeki artışla sınırlılık şemaların önemli ölçüde ilişkili olduğu bulunmuştur.
Bu araştırmada klinik gözlemlere yer verilmemesi ve disosiyansda önemli olan ruhsal travmalarla ilgili herhangi bir araştırma yapılmamış olması bu araştırmanın sınırlılığı oluşturmaktadır. Bundan dolayı disosiyasyona ilişkin bulgular ele alınırken bu sınırlılıklar göz önünde bulundurulmalıdır. Sonuçlar sınırlılık şemalarının obsesif kompulsif ve disosiyasyon belirtilerin artışında önemli bir etken olduğunu ortaya koymaktadır ancak daha geniş kapsamlı ve klinik örneklemleri olan araştırmalara ihtiyaç vardır.
Referans:
Boysan,M.,Beşiroğlu, L., Kalafat,T., Kağan, M.,& Ateş, C., Üniversite Öğrencilerinde işlevsel Olmayan Kişilerarası Şemaların Obsesif Kompulsif ve Disosiyatif Belirtilerle İlişkisi
Makaleyi özetleyen: Kadriye Çelik
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder