Makale Glasser’in Reality Terapisi ile Adler’in Bireysel Psikolojisi arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları açıklamaktadır.
Adler ilk önce Freud ile birlikte çalışmaya başlamış, daha sonra kendi fikirlerini yansıtan bireysel psikolojiyi kurmuştur.
William Glasser insanların neden ve nasıl davrandıklarını inceleyen choice teorisini ortaya atmış ve daha sonraları bu teori Reality Terapinin özünü oluşturmuştur.
Bireyin davranışlarını kendisinin kontrol edebilmesi, davranışlarının seçimindeki sorumluluğu bireyin alabilir olması, davranışları belirleyen motivasyonların olması ve bu motivasyonlarda bireyin aktif bir şekilde sorumluluk alması Adlerian psikoterapi’yi ve Reality terapi’yi birbirine benzer kılan bir özelliktir.
Adler’e göre bizim en büyük güdümüz (motive) mükemmel olana ulaşma isteğimiz ve yaşadığımız aşağılık kompleksini bir şekilde tolere etme arzumuzdur.
Glasser’e göre insan davranışlarını motive eden şey 5 temel ihtiyaç olan being survival, love and belonging, power, freedom, fun’dan en az bir tanesini tatmin etme gereksinimidir. Reality Therapy’e göre oluşan problemler için başkaları suçlanamaz. Çünkü davranışları birey kendi seçerek, davranışlarının sorumluluğunu almıştır. Bu sorumluluk bireyin bu 5 temel ihtiyacı tatmin edebilmesi ya da edememesi üzerinedir. Bu yüzden Reality Terapi terapilerinde danışana ihtiyaçlarını tatmin edebilecek en doğru seçimlerin tercih edilmesi konusunda yol gösterici olmaya çalışırlar.
Her iki teorisyen de Freud’un psikopatoloji hakkındaki görüşlerine katılmamaktadır. Glasser’e göre psikopatoloji 5 temel ihtiyaçtan herhangi birini karşılayamadıklarında sergilemek için seçtiği davranışlara verilen bir addır. Yani psikopatolojik davranışı sergilemek ya da sergilememek kişinin kendisinin elindedir. Aynı şekilde Adler’de bireyin ruhsal sağlında ya da ruhsal bozukluğunda aktif olarak rol oynadığını iddia etmektedir. Ve her ikiside danışanlarını herhangi bir rahatsızlık adı ile etiketlemek istemezler.
Individual psikoloji, doğum sırası, life-style assessment gibi değerlendirme araçları kullanarak bireyin çocukluğu hakkında bilgi alırlar, ama Reality terapistler choice teorinin yeterli bilgileri verebileceği görüşünde oldukları için herhangi bir değerlendirme aracına gerek duymazlar.
Her iki terapide eğitici bir terapi. Adlerian terapistler danışanlarına sosyal ilgi ve davranışlarının amacı hakkında yeterli bilgi sahibi olmasını sağlıyor, Reality terapistler de danışanları ile choice teorinin öğrenilmesi ve kavranılması üzerinde çalışıyor.
Adler de, Glasser de birey kendi davranışından sorumlu olduğu için, her davranışının bir amacının olduğunu, bireyler herhangi bir ruhsal rahatsızlığa sahip olsalar bile bu rahatsızlığın bile belirli bir amacının olduğunu iddia eder.
Rüyaların bireyin problemlerinin çözümü üzerine ipuçları verdiği kabul edildiği için, rüyalar Bireysel Psikolojide önemli bir yere sahiptir. Fakat Glasser’e göre rüyalar gerçek hayat hakkında ipuçları verebilecek kaynaklar olmadığı için rüyanın terapide konu olmasına gerek yoktur.
Adler’e göre geçmiş, özellikle aile içerisindeki ilk çocukluk yılları şimdiki davranışlarımızı ve yaşam amacımızı belirlemede oldukça önemlidir. Ama Reality terapistler, 5 temel ihtiyacın tatmin edilmesi şimdiki zamanda gerçekleşen bir eylem olduğu için, geçmiş üzerinde değil, şimdiki zaman üzerinde çalışırlar, geçmişe sadece geçmiş başarılara bakmak istedikleri zaman odaklanırlar.
Adler’e göre birey love, work, friendship, self, ve spirituality alanlarında bir ya da birden fazla sorun yaşamaya başladığında terapi ihtiyacı hisseder. Ve Adler bireyin yaşam stilini gözden geçirerek bu alanlar ile ilişkisini yeniden inceleme üzerine yoğunlaşır. Benzer yaklaşım Reality Terapide de görülmektedir. Burada da kişinin 5 temel ihtiyaçtan eksikliğini hissettiği ihtiyaç tespit edilir ve bu ihtiyacı tatmin edebilmek için sergilenmesi gereken davranışların neler olabileceği üzerine yoğunlaşılır.
Her iki terapide danışanın hayatının bazı alanlarını yeniden yapılandırması üzerine çalıştığı için bu terapilerde danışan ile terapist arasında pozitif ve destekleyici bir ilişki kurulması çok önemli ve gereklidir. Ve cesaretlendirme her iki terapinin terapötik sürecinde çok önemli bir rol oynamaktadır.
Reality terapistler terapilerde bireyin isteklerine, şu an da neler yaptığına, neler düşündüğüne, neler hissettiğine ve bunlar sonucu oluşan fizyolojik duruma odaklanıyor. Eğer bireyi şuan da yapmakta olduğu şey gerçekte yapmak istediği şeye uzaklaştırıyorsa, olumlu değişiklikler için plan yapmak üzerine çalışmalarını gerçekleştiriyor. Bu bilgi edinme sistemi Adlerian terapilerde sırasıyla uygulanan ve üzerine çalışılan Adler’in life style assessment and analysis, interpratation and insight and reorientation bilgi edinme ve uygulama sistemi ile benzerlik göstermektedir.
Adlerian terapister bireyin yaşam amacını anlayabilmek için bireyin kendisini ve çevresini olan algısı üzerine odaklanırlar. Eğer bu algılarda herhangi bir problem ya da yanlışlık varsa, bireye bunun farkına varması ve yeniden yapılandırması için yardımcı olunuyor. Aynı farkındalık Reality Terapide de vardır. Reality terapide de eğer kişinin şuanda yaptıkları, kişinin aslında ne istediğine ulaşmasına yardımcı olmuyor ise, kişinin bunun farkına varması sağlanıp, değişim yoluna gitmesi için teşvik ediliyor. Literatürde Bireysel Psikolojiye dair çok sayıda gerekli emprical supportlar varken, Reality Terapiyi destekleyen yeterli sayıda emprical support bulunmamaktadır. Ve her ne kadar Adlerian terapinin kültürler arası geçerli olduğu kabul edilsede, nasıl olduğu üzerine daha fazla bilgi ihtiyacı vardır. Aynı şekilde Reality Terapinin farklı kültürlerde uygulanabilirliği hakkında daha detaylı bilgi ihtiyacı bulunmaktadır.
Referans:
Petersen, S. (2005). Reality Therapy and Individual or Adlerian Psychology A Comparison. International Journal of Reality Therapy, 24(2), 11-14.
Makaleyi özetleyen: Şeyda Varol
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder