Birçok klinik araştırmacı psikiyatri de profesyonel gözlem ile danışanın belirtilerine ve davranışlarına dayanarak bir tanı koyuyordu. Ama şimdilerde danışanların psikopatolojisini belirlemek ve terapatik yansımalarını ölçmek için SCL–90’nı araştırıyorlar. Tanı amaçlı kullanılan belirti tarama listesine benzer MMPI ve PSI gibi ölçeklerde vardır. Ama SCL–90 tek kişilik ve çok değişmez kişilik özelliklerini ölçmeye göre ayarlanmıştır.
Hopkins belirti tarama listesinden (HSCL), belirti tarama listesi 90 tane madde olarak revize edilmiştir. Belirtileri daha ciddi psikopatoloji için, 32 tane psikotik, paranoyak düşünceler, fobi ve düşmanlık soruları içeren madde eklenmiştir. Bunun sonucunda SCL–90 psikopatoloji değerlendirmede daha genel kullanım halini almıştır.
SCL–90 faktör analizi için kemoterapi alan depresif hastalardan veri toplanmıştır. 8 faktör üzerinde çalışılmıştır; kişilerarası duyarlılık, fobi, gecikmiş depresyon, düşmanlık, somotizasyon, obsesif-kompulsif özellikler, telaşlı depresyon ve psikotizim. Sonuçlar daha önce elde edilen faktörler analizleri ile benzer sonuçlar göstermiştir. Daha sık analiz edilen 58 maddelik belirti tarama listesine HSCL’den eklenen maddeler baskın psikotisizm boyutu olarak bulunmuştur.
Bu araştırmada istatistik özellikler ve yapısal belgeler kullanılarak SCL–90’ nın ayrılmamış tanılar için klinik dağılımı ve ayakta tedavi edilen hastaların göstermiş olduğu genel psikiyatrik dağılımın incelenmesi amaçlanmıştır.
Araştırmada 358 yetişkin psikiyatri kliniğine gelen hastaya SCL–90 uygulaması yapılmıştır. Hastalara test hakkında bilgi verilmiş ve istatistik bilgileri için verilerinin kullanılacağı bildirilmiştir. Patolojinin sonucu ile bireysel faktör sonucuna, güvenirliğine ve aralarındaki statiksel tutarlılığa “coefficient alpha” ile bakılmıştır.
Demografik değişkenler, bu klinikte muayene olan hastaların ağırlıklı olarak düşük sosyo ekonomik sınıftan gelen genç bayanlar olduğunu göstermiştir. Katılımcıları yaş, cinsiyet, ırk ve sosyal sınıf kategorilerinde karşılaştırılmışlardır.
Yüzde 40 hastanın depresyon tanısına sahip olduğu ve birçoğunun ilaç kullanmak için uygun olmadığı görülmüştür. Pek çok durum kişisel krizleri hızlandırabilir. Ayrıca bireysel ve çeşitli nevrotik yakınmalar, kişilik problemleri ve düşünce bozuklukları hastaların şizofreni veya şizoaffektif bozukluklarını hızlandırabileceği bulunmuştur.
SCL–90 ile evrensel yakınma faktörleri ölçülebildiği gibi kişisel yakınmaları olan hastalardaki belirtilerde ölçülebilir. Maddelerin doğru yorumlanabilmesi için sorular açık bir şekilde ifade edilmiştir. Bu araştırmada Lipman’ın iki depresyon faktörü kullanıldı ama sonuç olarak tek faktör bulunmuştur. Somatizasyon ve fobik kaygı faktörleri neredeyse Lipman’ın bulduğu oran ile aynı bulunmuştur. Bu 3 faktör (depresyon, somatizasyon ve fobik kaygı) örnek seçilmemiş hastalarda en belirgin olarak görülmüştür.
Sonuç olarak, SCL–90 bütün faktörlerde güvenilir ve büyük oranda birbirleri ile ilişkili bulunmuştur. Evrensel bir içeriğe sahip olduğu, psikopatoloji ve psikolojik rahatsızlıkların ölçümünde kullanılabileceği bulunmuştur.
Depresyon, somatizasyon ve fobik kaygı önceki HSCL çalışmaları ile SCL–90’nın tutarlı olduğu görülmüştür. SCL–90 nın özel yorumlar için kullanılabileceği bulunmuştur (kaygı ve depresyon arasındaki farklar gibi).
Referans:
Hoffmann N. G. & Overall B. P. (1978) “Factor Structure of the SCL–90 in a Psychiatric Population”. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 46, 6, 1187–1191
Makaleyi özetleyen: Fatma Avcı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder