Merhamet odaklı terapi (CFT) aynı zamanda merhamet zihin eğitimi (CMT) olarak ta bilinmektedir. Terapi ileri düzeyde utanç duyan ve kendini eleştiren insanlara yardım amaçlı geliştirilmiştir. Bu danışanlarda ortak özellik olarak, yüksek seviyede kaygı ve ruhsal durumlarında düşüklük yaşadıkları görülmüştür.
Bütün psikoterapilerde terapinin öneminin danışan terapist arasında güven duygusu sağlayabilmeye ve merhamet geliştirmeye bağlı olduğu bilinir.
CFT farkındalığımızın artmasını ve otomatik tepkileri anlamamızı sağlar. Terapinin anahtar prensipleri; kendi mutluluğunu sağlayabilmek için, kendi stresi ve ihtiyaçlarına daha duyarlı olmaya ve kendilerine karşı samimiyeti ve anlayışı sağlamaya motive eder. Terapist danışanı kişisel sakinleşme hareketlerini kullanmaya teşvik ediyor.
Birçok insan ihmalkâr, acı veya travmatik geçmişlerinden dolayı utanç duyuyorlar ve acımasız kişisel eleştiri yapıyorlar. Utanç ve kişisel eleştiri depresyon, sosyal kaygı, yeme problemleri, sınır kişilik problemi ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sıkıntılarla büyük bir oranda bağlantılıdır. Merhamet odaklı terapi bu sıkıntı alanları üzerine çalışmaktadır.
Gilbert bu terapinin taslağını üç daire modeline göre oluşturmuştur. Vaka geçmişinde utanç ve kişisel eleştiriyi kavramsallaştırıyor. Terapi özgüven - kişisel merhamet ve öz eleştirme - kendi kendini ıslah etme arasında ayrımları danışanlara öğretir. Danışanların yeteneklerinden gelen merhameti ve bu yeteneğini merhamet geliştirmede nasıl kullanacağı öğretiliyor.
Merhamet odaklı terapide, terapistler utanç ve kişisel eleştirinin kökenleri ve doğası hakkında bilgi edineceklerdir, bunları değiştirmenin zor olduğunu görecekler çünkü insanlar bu konuda kişisel koruma stratejileri geliştirmişlerdir. Terapist danışana merhamete yeniden bağlamayı, merhamet görmeyi ve merhameti hissetmeye yeni yollar inşa ederek öğretir. Bu gelişim danışanları pozitif olarak etkiler ve onlara kendini kendilerine sakinleştirme yeteneği kazandırır. CFT danışanları kendilerine merhamet etmelerine utanç ve kişisel eleştiriyi otomatikman yumuşatmalarına teşvik eder ve davranışları uygulamaya önem verir.
Sorunlu çocukluk dönemi geçirmiş, kendini sakinleştiremeyen veya kendinle barışık olamayan insanlar merhamet odaklı terapiyi daha yavaş geliştirir. Bu insanların düzenleme sistemi ile beyinleri ciddi şekilde etkilenmiştir, bu insanlara kolaylıkla ulaşılamaz. Bu insanlara yardım olumsuz duygu ve düşüncelerini azaltmak, otomatik olarak kendi kendine rahatlatıcı ve kendine merhamet edici olumlu kapasiteleri etkinleştirmez.
Terapi, koruma stratejilerinde kendine merhametten gelen öz güven ve kendi cezalandırmadan kaynaklanan öz eleştirinin farkını açık olarak belirtiyor. Terapi de kişisel merhamet geliştirme danışanlara bazı teknikleri uygulamak için fırsatlar sunuyor. Mesela terapist danışanlarından problemleri olduğunda merhametli biri ile dertleşiyormuş gibi bir mektup yazmalarını istiyor, sonra bunun sonuçlarını terapide tartışıyorlar.
Terapi boyunca danışanlar; utanç ve kişisel eleştirinin farklı boyutlarını, utanç ve kişisel eleştirinin aslında onların kendilerini korumaları için geliştirdikleri bir güvenlik davranışı olduğunu öğreniyorlar. Terapi, bazı insanların neden kendine merhamet göstermekten korktuklarını ve bu kişiler ile nasıl çalışılacağını öğretiyor. Merhamet odaklı terapi danışanlarına kendilerine ve diğer insanlara karşı merhameti geliştirmek için dikkatlilik, mektup yazma, hafıza emirleri ve beden iradeleri gibi birçok teknik sağlar.
Referans:
Gilbert, P.,(2008) “Compassion Focused Therapy Finding an Antidote to Shame & Self-Criticism” A two-day workshop present
Makaleyi özetleyen: Fatma Avcı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder