Lilypie Trying to Conceive Event tickers

31 Aralık 2010 Cuma

Makale Özeti: The Relations between Parents’ Big Five Personality Factors and Parenting: A Meta-Analytic Review

Çocuk yetiştirmede ailenin rolü çok fazladır. Aslında sadece aile çocuk gelişimini etkilemez, daha modern bir düşünceye göre çocuk yetiştirmede ortaya çıkan farklılıklar, aile- çocuk ilişkisinden kaynaklanmaktadır. Yapılan araştırmalarla göre çocuk yetiştirmede 3 farklı boyutta incelenebilir. Bunlar sıcaklık (warmth), davranış kontrolü (behavioral control) ve özerklik (autonomy support).
Sıcaklık boyutu, ailenin çocuğa bireysellik kazandırmak istediği, ve çocuğun ihtiyaçlarını desteklediği bir aile boyutudur. Gelişim ve duygu düzenlemesi için gerekli bir boyuttur. Eksik olduğu zaman davranış bozukluklarına yol açabilmektedir. Davranış kontrolü ise ailenin çocuk üzerinde davranış kontrolünde bulunmak istemesi, aileyle bütünleşmesini istemesi ve çocuktan olgun davranışların beklendiği bir boyuttur. Davranış kontrolünün karşıtı ise kaos olarak adlandırılmaktadır. Bu boyut ise gevşek, tutarsız bir yetiştire tarzıdır. Özerklik boyutu ise, çocukları aktif bir şekilde keşfetmeye ve kendi isteklerini, hedeflerini belirleye yönelten bir boyuttur. Çocukların ahlaki gelişiminde önemli bir boyuttur. Özerklik boyutunun karşıtı ise zorlama (coercion) olarak adlandırılmaktadır.
Bu araştıranın amacı aile kişilik özelliklerinin beş büyük faktör ile olan ilişkisi ve çocuk yetiştirme üzerindeki etkisini araştırmaktır. Çalışma, daha önce yapılmış beş büyük faktör ve çocuk yetiştirme etkisini araştıran 30 çalışma üzerinden 5,853 katılımcının sonuçları tekrar gözden geçirilerek yapılıştır.
Sonuçlara baktığımız zaman ise, ailenin beş büyük faktör üzerinden kişiliğinin, çocuk yetiştirme üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Beş büyük faktörün her biri sıcaklık ve davranış kontrolü boyutları ile ilişkili bulunurken, özerklik boyutu için yalnızca uyumluluk ve duygusal denge faktörleri için ilişkili bulunmuştur.
Dışa dönüklük, uyumluluk, sorumluluk ve yeniliğe açıklık faktörlerinden yüksek; duygusal dengesizlik faktöründen ise düşük puan alan ailelerin çocuk yetiştirmede sıcaklık boyutuna daha yakın oldukları gözlemlenmiştir.
Uyumluluk faktöründen yüksek, duygusal denge faktöründen ise düşük puan alan ailelerin diğer ailelere göre daha destekçi oldukları görülmüştür. Bu sonuç, duygusal denge puanı yüksek, uyumluluk puanı ise düşük olan ailelerin, çocuklarına yanlış davranış sergiledikleri zaman negatif bir şekilde yaklaşmalarıyla tutarlı bulunmuştur.
Uyumluluk puanı yüksek, duygusal denge puanı düşük olan aileler ise hüsrana ve sıkıntıya daha az toleranslı oldukları ve bunun sonucunda ise daha disiplinli oldukları görülmüştür.

Referans:
Prinzie P., Stams G., Dekovic M., Reijntjes A. & Belsky J. (2009). The Relations between Parents’ Big Five Personality Factors and Parenting: A Meta-Analytic Review. Journal of Personality and Social Psychology, 97,351.362.

Makaleyi özetleyen: Merve Feyizoğlu

Hiç yorum yok: