Bu araştırmada intihar girişiminde bulunmuş olguları sağlıklı kontrollerden ayıran kişilik özelliklerinin saptanması amaçlanmıştır. İntihar en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir ve çok çeşitli nedenleri vardır. Psikiyatrik bozukluk olanlarda intihar riski psikiyatrik bozukluğu olmayanlara göre daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Mizaç ve Karakter Envanteri kişiliğin yedi temel boyutunu ölçmeye yarayan bir kendini bildirim ölçeğidir. Mizaç, bireylerin doğasında bulunan, yaşamları boyunca değiştiremedikleri genetik ve yapısal davranışsal özelliklerdir. Karakter ise, eğitimin ve çevrenin de katkıda bulunduğu ve zamanla değişebilen bir kavramdır. Mizaç özellikleri, klinik örneklem ve genel popülasyonun ikisinde de intihar davranışı ile ilişkili bulunmuştur. Mizaç boyutunda zarardan kaçınma intihar girişiminde bulunmuş olgularda genellikle yüksek; karakter boyutunda kendini yönetme ve iş birliğine yatkınlık ise düşük bulunmuştur.
Bu araştırmada 3 ölçek kullanılmıştır. Bunlar; mizaç karakter ölçeği, Beck depresyon ölçeği ve Beck umutsuzluk ölçeğidir. Mizaç ve karakter ölçeği 240 maddede oluşan ve doğru/yanlış olarak yanıtlanan bir ölçektir. Bu ölçekte 4 mizaç boyutu; yenilik arayışı, zarardan kaçınma, ödül bağımlılığı ve sebat etmedir. 3 karakter boyutu; kendini yönetme, işbirliğine yatkınlık ve kendini aşmadan oluşmaktadır. Beck depresyon ölçeği ise depresyonda görülen semantik, duygusal, bilişsel ve motivasyonel belirtileri değerlendirmektir. 21 maddelik ölçekten oluşmaktadır ve en yüksek 63 puan elde edilmektedir. Beck umutsuzluk ölçeği ise geleceğe yönelik olumsuz beklentileri ölçmekte kullanılan ölçek 20 maddeden oluşmakta ve her madde 0-1 arasında puanlanır. Alınan en yüksek puan 20 olup puan yükseldikçe umutsuzluğun yüksek olduğu varsayılır.
Bulgular; hastaların %46,4’üne majör depresyon, %20,3’üne anksiyete bozukluğu, %2,9 ‘una psikotik bozukluk, % 1,4’üne madde kullanım bozukluğu tanılarının konduğu görülmüştür. Üç hastaya da antisosyal kişilik bozukluğu tanısı konmuştur.
Bu araştırmada intihar girişimi grubundaki olgularda fevrilik, zarardan kaçınma, beklenti endişesi, utangaçlık, kolay yorulma, ödül bağımlılığı, duygusallık, kendini aşma, kendilik kaybı, manevi kabullenme, kişiler ötesi özdeşim puanları kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur.
Bu makalede, Cloninger’in kişilik modeli, davranış görünümleri ile nörotransmitterler arasında da bağlantı olduğuna işaret etmektir ve buna bağlı olarak, yenilik arayışı ile dopamin, zarardan kaçınma ile serotonin, ödül bağımlılığı ile norepinefrin ve sebat etme ile glutamaterjik aktivite arasında ilişkili olduğu belirtilmektedir.
İntihar girişiminde bulunmuş hastaların is birliğine daha az yatkın olduğu bulunmuştur ve iş birliğine yatkınlığın alt maddesi olan empatinin bu grupta daha düşük bulunmasının sık yaşanan ilişki sorunları ile bağlantılı olabilmesi düşünülmüştür. Bu araştırmanın sonucunda intihar girişiminde bulunmuş olguların mizaç ve karakter özellikleri sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırıldığında bazı önemli farklılıklar göstermektedir. Bu kişilerde kişilik özelliklerinin belirlenmesi farklı tedavi yaklaşımlarının uygulanmasında yararlı olabilir.
Referans:
M. Yumru, H.A. Savaş, H. Herken, M.H. Kokaçya, intihar ve kişilik, Anatolian Journal of Psychiatyr 2008; 9.232-23
Makaleyi özetleyen: Büşra Ulu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder