Yale grubu olarak anılan Neal Miller, John Dollard, Dobb, Mowrer, Sears tarafından 1939 yılında ortaya atılmış bir hipotezdir. Bu hipoteze göre kişi saldırgan davranışa doğuştan değil de, engellenmenin neden olduğu bir dürtü tarafından güdülenir. Bu kuramın oluşmasında Miller ve arkadaşları psikanalitik görüşten önemli ölçüde yararlanmışlardır. Bu kuramın bazı araştırmacılar tarafından psikanalitik kuramla birlikte içgüdü kuramları arasına alınmasına rağmen, Miller ve arkadaşları Freud’dan ayrılarak saldırganlığın içgüdüsel değil, tepkisel bir davranış olduğunu söylemişlerdir. Engellenme saldırganlık hipotezi ortaya ilk atıldığında bazı yanlış anlaşılmalara neden olmuştur. Bu makalede Miller ve arkadaşları tarafından hipotezi daha iyi anlatabilmek için yazılmıştır. Teoride, engellenme her zaman saldırganlığa neden olacak, engellenmenin saldırganlıktan başka sonucu yoktur dediği düşünülmüştür, ayrıca teoride saldırganlığa tahrik etmeyle gerçekten saldırganlığa neden olma arasındaki fark anlaşılamamıştır. Makalede, engellenmenin bireyi farklı çeşitlerde tepkilere teşvik ettiği, bunlardan sadece bir tanesinin saldırganlık olduğu söylenmiştir. Miller ve Dollard’ın bir başka görüşü bireyin bir durumda verebileceği en mümkün tepki onun baskın tepkisidir ve en mümkün tepkisinden başlayarak tepkilerin sıralanmasında tepki hiyerarşisi demişlerdir. Bu görüşlerinden yola çıkarak Miller ve arkadaşları bireyin engellenme durumundaki baskın tepkisi saldırganlık ise, açığa çıkan tepki saldırganlık olur fakat engellenme durumunda tepki hiyerarşilerinde saldırganlığa teşvik etmekten daha güçlü tepkileri varsa saldırganlıktan önce onlar açığa çıkar. Eğer diğer tepkiler bireyde engellenmenin çıkardığı olumsuz duyguları ortadan kaldırabilirse, saldırganlık davranışı ortadan kalkar. Diğer taraftan eğer bireyin baskın tepkisi engellenmenin etkilerini ortadan kaldıramazsa, baskın tepkiden sonraki tepki saldırganlık olabilir. Bu analizden yola çıkarak bir durumda ortaya çıkan saldırgan olmayan tepkiler engellenmenin devam etmesiyle sönebilir. Bu durumdan sonra saldırganlık bireyin baskın tepkisi haline gelip, o koşulda oluşmaya başlar. Bu makalede ayrıca engellenme sonucunda ortaya çıkan saldırganlığın gösterildikten sonra bireyin alınabileceği cezadan korkmasından dolayı saldırganlık duygusunu bastırıp kontrol altına alabileceği söylenmiştir. Bu durumdan sonra saldırganlığın başka bir hedefe yönlendirildiği ve bu şekilde saldırganlık enerjisinin boşaltıldığı söylenmiştir. Miller ve arkadaşları buna yön değiştirme demişlerdir.
Genel olarak makalede, engellenmenin saldırganlığa teşvike neden olduğu fakat engellenmenin meydana getireceği tek teşvikin saldırganlık olmadığı ve bireyin saldırganlığa yönelmesinin engellenmenin sıklığına bağlı olduğu söylendi.
Makaleyi özetleyen: Aslı Karamuk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder