Kuramsal bir çerçeve içinde yapılan bu araştırmanın amacı üniversite düzeyindeki eğitmenlere çocuk psikolojisi ile ilgili insancıl gelişimsel bir teori sunmaktır. Araştırmanın birkaç evresi vardır. İlk olarak Carl Rogers ve Karen Horney’nin çocuk gelişimiyle ilgili teorileri özetlendi. İkinci aşamada bu teorilerin önemli yapısal özellikleri tek bir çocuk gelişimi kuramında birleştirildi. Daha sonra da Rogers’ın ve Horney’nin çalışmalarının bazı zayıf ve güçlü yönleri tartışıldı.
Rogers ve Horney her ikisi de çocuk gelişimine hümanistik bir bakış açısı getirmişlerdir. Her ikisi de veri toplarken vakaya dayalı veri toplamıştır. Rogers’a göre gelişen organizmada tek bir motivasyonel yatkınlık vardır o da gerçekleştirme yatkınlığıdır (actualizing tendency). Açıklamak gerekirse gerçekleştirme yatkınlığı, kişinin bütün biyolojik ve psikolojik kapasitesini ve potansiyellerini kendini devam ettirme yolunda geliştirmesidir. Bu mutlak kendini gerçekleştirme amacı kişinin otonomisini arttırırken çevrenin kontrolünü azaltmaktadır. Bu yatkınlık daha doğumda bile mevcuttur fakat çocukluk döneminde gözlemlenebilir. Kişi çocukluk döneminde kontrol edinebilmek için çevreyle ilgili gözlem yapar ve çevresini deneyimler. Çocuk bu deneyimin farkındadır ve edindiği bu deneyimler yoluyla kendi yolunu ve anlayışını bulur, kendi anlayışı ve kendi bulduğu yol doğrultusunda hareket etmeye başlar.
Horney kişiliği bütün olarak algılar. Horney’ye göre benlik her insanda bulunan içsel bir dürtüdür fakat her insanda farklı şekilde bulunur. Horney’nin klinik gözlemlerinde ve teorilerinde benlik önemli bir yer tutar. Çocuğun bakımını sağlayan kişiyle iletişimi gerçek benliğin gelişiminde önemli bir faktördür. Ama bu kişiliği erken çocukluk döneminin oluşturduğu anlamına gelmez çünkü Horney aynı zamanda kişiliği etkileyen içsel potansiyallerimizden de bahsetmiştir. Rogers gibi öğrenmenin etkisinden çok genetik yapının etkisine değinmiştir. Çocuk ailen ihtiyacı olan sevgi ve güveni sağlıklı bir şekilde almışsa kendini gerçekleştirmesi kolaydır. Kendini gerçekleştirebilen çocuk kendi yeteneklerinim, sosyal becerilerinin ve kapasitesinin farkındadır ve bunları gerçekleştirebileceği bir ortama sahiptir. Sonuç olarak kendini gerçekleştirebilen çocuk kendi duygu, düşünce ve kapasitesini, diğer insanları ve diğer insanlarla ilişkilerini doğru ve gerçekçi bir şekilde görür.
Hümanistik gelişimci bakış açısı kişiliği bir bütün olarak görür. Benliğin gelişimi sosyal ortamla iç içedir. Çocuk kendini değerli ve güven içinde hissetmelidir. Çocuk psikolojisiyle ilgili verilen eğitimlerde hümanistik bakış açısı kazandırılmalıdır.
Referans:
DeRobertis, E. M. (2006). Deriving a Humanistic Theory of Child Development From the Works of Carl R. Rogers and Karen Horney. The Humanistic Psychologist. 34(2), 177–199
Makaleyi özetleyen: Melike Alp
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder