Lazarus’a göre hiç bir terapi yaklaşımı, bütün problemlerin çözülmesinde yeterli değildir; fakat yaklaşımlara ait her bir tekniğin, çözmede etkili olduğu problem türleri vardır. Bu yüzden teorinin tümü danışan üzerinde uygulanmamalı, sadece o teoriye ait ve o danışan için faydalı olabilecek teknikler kullanılmalıdır.
Birçok terapi çeşidi üçlü model üzerine geliştirilmiş olmasına karşın (Etki, Davranış, Biliş - Affect, Behavior, Cognition), Multimodal terapide Lazarus, bunlara dört tane daha model eklemiş ve Multimodal terapiyi toplamda yedi tane model üzerine oluşturmuştur (Davranış, Etki, Duyum, İmgeler, Biliş, Kişilerarası ilişkiler, İlaçlar ve biyolojik faktörler - Behavior, Affect, Sensation, Imagery, Cognition, Interpersonal relationships, and Drugs and biological factors – BASIC-ID).
Lazarus, Multimodal terapinin daha iyi anlaşılabilmesi için bu yazısında bir vaka üzerinden konuyu açıklama yoluna gitmiştir.
Harriet Peters, 50 yaşında, evli ve iki çocuk sahibi bir bayandır. Kaygı, depresyon ve ayrıca somatizasyon bozukluk tanılarıyla tedaviye başvurmuştur. Harriet, iyi bir aileden gelmiştir ve iyi okullardan mezundur, ancak ilk çocuğunun doğumundan sonra iş hayatını bırakmış, eviyle ve çocuklarıyla ilgilenmeye başlamıştır. Eşinin, işinde yükselmesi ve evden gittikçe uzaklaşması durumlarından şikâyetçidir.
Harriet’te odaklanılan modeller; davranışlar, duyumlar, imgeler, biliş ve kişilerarası ilişkilerdi (behaviors, sensations, images, cognition, interpersonal relations).
Lazarus, kendine güven kazanması için Harriet’e arkadaşlarıyla daha fazla zaman geçirmesini, bir yoga kursuna gitmesini, yürüyüş ve egzersiz yapmasını önerdi. Terapi, haftalık seanslardan oluşuyordu ve gerekli durumlarda terapi seansları arasında telefon görüşmeleri de olabiliyordu.
İki aylık bir terapi sürecinin ardından Harriet oldukça gelişme göstermişti. Artık daha az depresif ve daha fazla enerjikti, tekrardan piyano çalmaya başlamıştı, bir tenis ve ayrıca bir de kitap kulübüne katılmıştı.
Terapi süreci devam ederken Harriet eşi tarafından aldatıldığını öğrenmiş ve boşanmış, birkaç ay sonra da başka bir ilişkiye başlamıştır. Harriet’in kendine güveni artık daha yüksek ve ayrıca daha az itaatkârdır. Kullandığı birçok ilacı ise artık bırakabilecek seviyeye gelmiştir.
Harriet’in multimodal terapinin BASIC-ID modellerinden birçoğundan problemi vardı ve bunların her birine tek tek odaklanılarak durumunda oldukça gelişme kaydedilmiştir.
Multimodal terapi teknikleri her ne kadar Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT)’ye benzese de, duyuma ve zihinsel imgelemlere daha fazla önem vermiştir.
Lazarus, bu danışanıyla olan çalışma uyumlarından oldukça memnun kaldığından söz etmektedir. Danışanının kendiyle uyumlu çalışmasının, ona güvenmesinin ve tavsiyelerini yerine getirmesinin iyileşme süreci açısından oldukça faydalı olduğunu belirtmiştir.
Lazarus ayrıca, teknikleri seçerken danışanla olan ilişkisine göre ve danışanın ihtiyaçlarına göre seçmeye özen gösterilmesinin gerekliliğinden bahsetmektedir.
Referans:
Lazarus, A. A. Multimodal Therapy: A Seven-Point Integration. Multimodal behavior therapy. New York: Springer, 1976.
Makaleyi özetleyen: Zeynep Arabacı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder