Rollo May’in Varoluşçu Psikolojisi adlı bu makale, May’ in bakış açısıyla varoluş temeli taban alınarak, gerçeklerin altında yatan amaçlar, insanların temel algıları-görüşleri, toplumsallaşma ya da sosyalleşme süreci, birey ve toplum arasındaki ilişki, insanlar ve problemlerin etimolojisi başlıklarından oluşmaktadır. Makaledeki yorumlar ve analizler, Jones’un May’in teorisiyle ilgili okuduklarının ve onun yazdıklarının kendince analiz ve düşünceleridir.
May’e göre gerçek değişkendir. Her insanın gerçeğinin bir diğerinden farklı olduğunu ve bu farklılığın, her insanın potansiyelini anlama bakımından önemli olduğunu ifade etmiştir.
Fundamental View of People
1983’te yayınlanan bir makalesinde May, insanın dünyadaki var oluşunun üç aşamadan geçtiğini iddia ediyor. Bunlar Umelt, Mitvelt ve Eigenvelt’tir. İlk aşamayı, yani Umelt’i, kişinin fiziksel dünyasıyla biyolojik çevresinin ilişkisine dayandırıyor. İkinci kısım ise, kişinin varlığını takip eden ilişkiler dayanıyor. Üçüncüsüde psikoterapi’nin birincil ilgilendiği, Kişinim kendiyle ilişkisi üzerinde durur.
May’in açıklamalarında varoluş sürecindeki bu üç tip bölümlerin, üç tip de ontolojik suç barındırdığını söyler. Bu suçlardan ilki gelişmiş toplumlar içerisinde oldukça yaygındır ve bir anlamda doğal dünyadan ayrılmayı da ifade eden Umwelt’tir. İkincisi yine Mitwelt’tir. Bu başkalarının ihtiyaçlarını anlayamamakla bağlantılıdır. Üçüncü olan Eigenvelt ise kişinin kendini dış dünyaya ifade edememesidir.
Toplumsallaşma Süreci
May insanların dünyaya nasıl ve ne şekilde geleceklerini belirleyemediklerini ancak, hayatlarını nasıl ve ne şekilde devam ettireceklerinden sorumlu olduklarına değinmiştir. Belirlenemeyen ebeveyn ve çevre koşullarının ise yetişkin patolojisi üzerindeki yadsınamaz rolü üzerinde durmuş, insanlar kendileri seçmese de dışsal faktörler sebebiyle sorumluluklarını almayacakları patolojik durumlarla karşılaşabileceklerini ifade etmiştir. Gelişen teknolojiyle uzun sürelerdir sürekli ve hızlı bir şekilde değişen ve şekillenen batı toplumları için, bu değişim ve gelişmenin çok önemli ve muhteşem olduğunu, ancak bunlarla beraber, toplumun zemininin ve ortamının bunlara bağlı olarak hızla değişmesinin, bu toplumlar için bir o kadar tehlikeli olduğunu dile getirmiştir.
Birey ve Toplum Arasındaki İlişki
May, kişinin dünyadaki mutluluğunu, özellikle diğer varlıklarla ilişki anlamına gelen Mitvelt üzerinde durarak, makalenin başında bahsedilen üç temel formu samimiyetle yaşamaya bağlıyor. Sıkça şahit olunan şiddet konulu davranışların temelini ise Rollo May, insani ilişkilerdeki güç kaybına bağlıyor. Hatta bu açıklamasıyla arkadaşı Carl Rogersla arası bile açılıyor.
Makalenin yazarı James, Rollo May’den sonra varoluşçu bakış açısını May kadar tutkulu bir şekilde ele alan çağdaş bir bilim adamının olmadığını söylüyor. Yazar, onun kadar tutkulu varoluşçular olmasa da, varlığın manasını anlama yolunda, bu yolun her zaman canlı kalacağı görüşünde çünkü bu yolun insan ve problemlerini anlama ve kaynaklarını bulma adına yeni bir yol açtığına inanıyor.
Referans:
Jones, B. L. (1999). Being in the World:The Existentialist Psychology of Rollo May. University of Kentucky.
Makaleyi özetleyen: Merve Sarı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder