Bilişsel davranışçı terapinin depresyondaki yeterliliğinin bilinmesine rağmen, kadınlar ile erkekler arasındaki cevap verme farklılığı tam olarak anlaşılamamıştır. Psikoterapinin geniş literatüründen, bazı araştırmalarda, kadınların terapiden erkeklerden daha çok fayda sağladığı gösterilmiştir.
Peterson ve Halstead, 1998’de yaptığı bir çalışmada, 94 kadın ve 44 erkek katılımcıda 6 hafta boyunca bilişsel davranışçı terapinin kontrolsüz etkisini değerlendirmiştir. Beck Depresyon Envanteri’nde tedavi öncesi ve tedavi sonrasında anlamlı cinsiyet farklılıklarına ulaşmışlardır. Analizin, depresyondaki orta derecede ve geniş farklılıkları belirlemede, geniş örneklem boyutu yeterliliği vardı ve cinsiyetler arasında değişim eğrisinin benzer olduğu bulunmuştur.
Chen, Jordan ve Thompson’ın 2006’da yaptığı bir çalışmada da bilişsel davranışçı terapi neticelerinde, cinsiyetler arasında bir farklılık olduğu görülmüştür. 23 kadın ve 7 erkekle yaptıkları çalışmada, yoğun bilişsel davranışçı terapi içeren, hastanede yataklı olmayan hastalarla günde 2.5 saatlik grup seansları yürütmüşlerdir.
-Kadınların ve erkeklerin tedavi öncesinden sonrasına; depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesinde anlamlı ilerleme göstereceği;
-Kadınlar ve erkeklerin tedavi süresince, tedavi öncesi ve sonrası depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve değişme eğiliminde eşitlik göstereceği;
-Tedavi sonrasında kadınların ve erkeklerin klinik statü kategorileri oranlarının benzer olacağı ve yaşam kalitesi ve anksiyete ikincil sonuçlarına göre kadınlar ve erkeklerde benzer sonuçlar gözleneceği hipotez edilmiştir.
Katılımcılar öncelikli depresyon bozukluğu tanısı almış 251 hastayı kapsamaktaydı ve Klinik Müdahale Merkezi’nde, 55 kadın, 35 erkek bireysel bilişsel davranışçı terapiyi; 105 kadın, 56 erkek de grup bilişsel davranışçı terapi programını tamamlamışlardır.
Tanı ve başlangıcı takiben hastalar, bireysel ya da grup bilişsel davranışçı terapi programlarına katıldılar. Bireysel ya da grup tedavisine katılım başlıca olarak psikiyatrist ya da bakım doktorları tarafından Klinik Müdahale Merkezi’ne göndermeye istinaden yapılmıştır.
Hastalar bireysel ya da grup tedavisi almayı, ilk tedavi seansından önceki ay ve son tedavi seansında tamamladılar.
Toplum zihinsel sağlık kliniğinde depresif bozukluk için tedavi edilen hastalar arasında, bireysel ya da grup bilişsel davranışçı terapi alanlarda, cinsiyete göre cevap verme farkı bulunmamıştır.
Depresyon şiddeti, tedavi öncesinde hem kadınlarda hem de erkeklerde güç klinik sahasındaydı ve bireysel ya da grup bilişsel davranışçı terapiyle tedavide, hem kadınlar hem de erkekler için anlamlı olarak azaldı.
Tedavi öncesi ve tedavi sonrası hastalık şiddeti ve tedavinin ilerleme oranı, bu tedavinin bireysel bilişsel davranışçı terapi ve grup bilişsel davranışçı terapiyle kıyaslandığında; bireyselin hastalığın şiddetinde daha çok azalma göstermiş olmasına rağmen, cinsiyetler arasında eşitti.
Bulgular, depresyon belirtisi olan erkek ve kadınlarda bilişsel davranışçı terapinin faydalı bir tedavi yöntemi olduğunu göstermektedir ve ayrıca Beck’in bozukluk bakımı modelinin de altını çizdiği bilişsel-davranışçı faktörlerinin her iki cinsiyet için de benzer olarak kabul edilebileceğini de göstermektedir.
Sonuç olarak, erkekler ve kadınların depresyon tedavisinde bilişsel davranışçı terapiden eşit şekilde faydalandıklarını söyleyebiliriz. İyileşme oranları cinsiyetler arasında oldukça benzer olarak bulunmuştur.
Referans:
Watson, H. J., Nathan, P. R. (2008). Role of gender in depressive disorder outcome for individual and group cognitive–behavioral treatment. Journal of Clinical Psychology. 64(12), 1323-1337
Makaleyi özetleyen: Burcu Çiftçi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder