Bu makale 16PF envanteri, bu envanterin çocuklara (Children's Personality Questionnaire, CPQ) ve liseli öğrencilere (High School Personality Questionnaire, HSPQ) uygulanan versiyonunu anlatmaktadır. Bu üç envanter Cattell ve çalışma arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. HSPQ 11-18 yaş aralığında öğrencilere uygulanırken, CPQ için 8-12 yaş aralığındaki çocuklar seçilmiştir. 16PF envanterinin çocuklara uyarlanmış hali olan CPQ ve HSPQ, 16PF ile hemen hemen aynı içeriktedir.
16PF kişilik envanteri, 16 temel kişilik özelliği ve 5 genel kişilik özelliğini ölçmektedir: Sıcakkanlılık, Problem Çözme, Strese Tolerans, Baskınlık, Canlılık, Kurallara Bağlılık, Sosyal Girişkenlik, Duyarlılık, Dikkat, Soyuta Odaklılık, Ketumluk, Kendini Sorgulama, Değişimlere Açıklık, Kendine Yeterlilik, Mükemmeliyetçilik ve Gerginlik. 5 genel kişilik özelliği ise; Dışadönüklük, Endişe Düzeyi, Gerçekçilik, Bağımsızlık ve Oto-Kontrol. Bu envanterde kişilik özellikleri faktörlere ayrılmıştır. Faktör A; çekingenlik az, sıcakkanlılık ise fazladır. Faktör A puanı 1 ile 3 arasında olan kişiler sert, şüpheci ve soğukkanlı kişilerdir, 8 ile 10 arasında olanlar ise rahat, yumuşak huylu, kibar, duygularını anlatabilen kişilerdir. Faktör F; ciddiyetliği az, coşkunluğu fazla kişilerdir. F faktöründe düşük puan alan kişiler ketum, asık yüzlü, karamsar kişilerdir; yüksek puan alanlar ise neşeli, konuşkan, güler yüzlüdürler. Faktör H; utangaçlığı az ve cesur kişilerdir. Bu faktörden düşük puan alan kişiler asosyal, çekingen, utangaç ve kendini ifade etmede zorlanan kişilerdir; yüksek puan alan kişiler de tam tersi sosyal, kendini ifade edebilen, yeniliklere açık kişilerdir. Geriye kalan faktörler de aynı şekilde anlamlandırılmıştır.
Envanterlerin kullanım alanı oldukça geniştir. Okul ve iş başarısı için önemli olan bu test kişiler hakkında oldukça geniş bilgi vermektedir. İşverenlerin doğru kişiyi bulmaları için kullanılmaktadır. Grup veya bireysel çalışabilir mi, problemi nasıl çözer, dikkatli mi, girişken mi gibi soruların yanıtlarını veren 16PF, birçok şirkette kullanılmaktadır. Okullarda ise öğrencilerin meslek seçimlerinde yardımcı olmaktadır. Hangi mesleğin kendi karakterine uygun olduğunu, hangisinde daha başarılı olacağını göstermektedir. Klinik alanında ise Axis 1 ve Axis 2 de bulunan hastalıkların teşhisinde kullanılmaktadır. Bunların yanında, evli çiftlerin birbirlerini anlamasına yardımcı olmaktadır.
Referans:
Schuerger. J. M. (1992). The Sixteen Personality Factor Questionnaire and Its Junior Versions. Journal of Counseling & Development, 71, 07489633.
Makaleyi özetleyen: Büşra Toktaş
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder