Bu çalışma Jung’un “Psikolojik Tipleri” ile alakalı irade-mizaç(will-temperament) testini ele almıştır. Jung’un bu yaklaşımı teorik olarak içedönük kavramını ele alan irade mizaç deneyidir. Jung’a göre dışadönüklük, libidonun dışa dönmesidir, yani nesneye karşı duyulan ilginin öznel pozitif hareketidir. Dışadönük herkes nesnel ile alakalı düşünür, hisseder ve hareket eder. İçedönüklük ise libidonun içe dönmesidir ve özne-nesne ilişkisi negatiftir. İlgi nesneye doğru değildir. Diğer bir deyişle ise dışadönük hareketlerin dikkati çevreye, sosyal ve fiziksel’ e yönelik içedönüklük ise bunun tam tersidir.
Jung “içedönüklük ve dışadönüklüğün tam olarak karakter olmadığını, iradeyi sağlayan ya da bağı kesen bir mekanizmadır” diye ifade etmiştir.
Herkes doğal yaşam ritimlerini ifade etmek için bu iki mekanizmaya da sahiptir. Eğer bir mekanizma sık sık onaylanıyorsa diğeri engellenir. Eğer bu durum kronikleşirse alışkanlık ortaya çıkar.
Otto Gross ikinci beyin fonksiyonları üzerinde çalışmıştır. Gross zıt davranışlar tipinin açık-kesin tanımlamasını tartışmıştır. Buna göre;
1-Birinci hızlı kurtarma fonksiyonlarının olduğu, hızlı adaptasyon ve tutumlardaki değişiklikler nerde olur. Psikolojik açıdan bakıldığında bu tipi şöyle ele alırız; “hareket ve tepkilerin sabit ve hızlı yenilenmesidir”
2-İkinci fonksiyonlar ise ne zaman sürer ve ne şiddette. Bu, tahammül etmek (dayanmak) etkisi; “baskı derinlere indirir” düşüncesidir. İlk tipte geniş bilinç gösteriliyor, ilk tip pratiktir çünkü çevreye hızlı adaptasyon sağlanıyor. Gross’un ilk tipinde irade-mizaç testinde bireyler karakter tepkileri; hızlı-yanmak ya da akıcı tepki örnekleri gibi, uyum sağlıyor. Bu tepki örnekleri hızlı hızlı tepki göstermeyi sağlar, Gross’un ikinci tipinde ise yavaş, tedbirli tepki örnekleri var. Bu tip karmaşık durumlarda hızlı uyarlanmaz fakat detaylara büyük ilgi gösterir.
İrade- profili içedönüklük ve dışadönüklük açısından baktığımızda; karar vermede ve hareketlerdeki hızlılık; dışadönüklüğü, yavaşlılık ise içedönüklüğü yansıtır. Fakat içedönüklükte karar verme harekete göre daha belirgindir. Jung’a göre içedönüklük hızdan yoksundur dışadönüklükte ise endişe ve gerginlik vardır. Dışadönüklükte esneklik varken içedönüklükte yoktur. Ayrıca içedönük insanların dementia precox adında bir rahatsızlığı vardır.
Testteki sonuçlara bakacak olursak; yaklaşık 20 hastada dementia praecox (erken bunama) görülmüştür. Buna göre bu hastalarda paranoya değerleri vardır. Diğer bir grupta ise motor engelleme, detayla ilgilenme, dürtüleri koordine etme ve irade testleri olmuştur ve Jung’un tipleri ile az paralellik göstermiştir. Sonuç olarak içedönük ve dışadönüklerde koordine etmede pek başarı görülmemiştir. Dementia praecox hastaları dürtüleri koordine etmede ve detaylara ilgide kapasite göstermemiştir. Hızlı-yanan insanlarda(dışadönük) motor gerilemelerinde düşüklük ve hareketlerinde yavaşlık görülebilir, içedönüklerde ise motor geriliği olabilir ya da olmayabilir.
Son olarak diyebiliriz ki Jung bu tipleriyle dünyayı anlamamız için hizmet etmiştir.
Makaleyi İngilizceden tercüme eden ve özetleyen: Seçkin Ceylan
Reference
Downey, J. E. (1923). Jung’s Psychological Types and Willtemperament Patterns, University of Wyoming. World Book Co.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder