Makale Özeti:Genetics, the Big Five, and the Tendency to Be Self-Employed

Bu araştırmanın amacı, beş büyük kişilik faktörü, genler ve girişimcilik arasındaki ilişkiyi incelemektir. Geçmiş araştırmalarda girişimci olmanın genlerle ilişkisi oldu ortaya koyulmuş fakat nasıl bir etkileşim içindeki oldukları ortaya konulamamıştır. Girişimci olmak ile doğrudan alakalı genlerimiz olmadığı için ise, aradaki ilişkinin “kişilik” kavramı ile ortaya çıktığı ileri sürülmüştür. Bu ilişkiyi gözlemleyebilmek için bu çalışmada İngiltere’den 1,702 tek yumurta (MZ) ve 1,710 çift yumurta ikizlerine (DZ), Amerika’dan ise 694 tek yumurta
606 çift yumurta ikizlerine yer verilmiştir.
1. çalışma, İngiltere’de uygulanmış olup, girişimciliğe yatkınlık, literatürde yer alan dört ölçek üzerinden yapılıp, kişilik özelliklerini ölçmek için ise Ten-Item Personality envanteri kullanılmıştır. Sonuç olarak ise beş büyük kişilik faktörleri ile genler arasında ve girişimciliğe yatkınlık ve genler arasında ilişki gözlemlenmiştir. Tek yumurta ikizlerinde, girişimciliğe yatkınlık ile dışa dönüklük, yeniliğe açıklık ve duygusal denge arasında ilişki, çift yumurta ikizlerine göre daha yüksek görülmüştür.
2. çalışma ise Amerika’da gerçekleştirilmiş olup MIDUS veri tabanı girişimciliğe yatkınlığı, kişilik ölçümü için ise 25 kendini tanımlama öğesi içeren beş büyük kişilik faktörü envanteri kullanılmıştır. Sonuç olarak ise, beş büyük kişilik faktörlerinin her biri ile genler ilişkili çıkmış olup, girişimciliğe yatkınlık ve genler arasında da ilişki görülmüştür.
Beş büyük faktör ve girişimciliğe yatkınlık arasındaki korelasyonuna bakıldığında, kişilik faktörlerinden yalnızca dışa dönüklük ve yeniliğe açıklık arasında korelasyon görülmüştür. Dışa dönüklük ve yeniliğe açıklık faktörleri arasında ayrıca genetik korelasyon da görülmüştür. Dışa dönüklük faktörünün girişimciliğe açıklık ile olan genetik etkisi %21 olarak görülürken, yeniliğe açıklık faktörünün girişimciliğe açıklık ile olan genetik etkisi %100 olarak görülmüştür.
Sonuç olarak ise, bu çalışmada girişimciliğe yatkınlık ve beş büyük faktör arasında çok yüksek bir korelasyon görülmemiştir. En yüksek ilişki ise dışa dönüklük ve yeniliğe açıklık faktörleri arasında gözlemlenmiştir.
Daha önceki çalışmalara kıyasla ( Zhang,2009), girişimciliğe yatkınlıkta genetik faktörlerin etkisi sadece bayanlar da değil, erkeklerde de aynı sonucu göstermiştir.
Ayrıca, yeniliğe açıklık ile zekâ arasındaki gözlemlenmeyen ilişki büyük beş faktör arasında da ortaya çıkabilir. Bu sebeple yeniliğe açıklık ve girişimciliğe yatkınlık arasındaki ilişki de zeka ve girişimciliğe yatkınlık üzerinde gözlemlenemeyen bir korelasyon oluşturabilir. Ve buda bize yeniliğe açıklık ve girişimciliğe yatkınlık arasında ki genetik etkilerin zekâ üzerinde de geçerli olduğunu gösterir.

Reference
Shane S. , Nicolaou N. , Cherkas L. & Spector T. D. (2010). Genetics, the Big Five, and the Tendency to Be Self-Employed. Journal of Applied Psychology, 95, 1154-1162.

Makaleyi İngilizceden tercüme eden ve özetleyen: Merve Feyizoğlu